စိတ္သတိၱရွင္ “ဟင္႕အင္း” သမား

(တစ္)
    ငယ္တုန္းရြယ္တုန္း ေသြးႂကြတုန္းအရြယ္ဟု ဆိုၾကပါစို႔။ ေဆးမင္ေၾကာင္ေခၚ တက္တူး( Tattoo ) ထုိးဖို႔လည္း စိတ္ကူးေပၚသည္ဟု ဆိုၾကပါစို႔။ အ႐ုပ္ႀကီးႀကီးမားမား ႀကီးေတြကို မထိုးဘဲ စာလုံးကေလး တစ္လုံးစ၊ ႏွစ္လုံးစေလာက္သာ ထိုးမည္ဟု ရည္ရြယ္ထားသည္ လည္း ဆုိပါစို႔။ ခ်ာတိတ္အရြယ္ လူငယ္အမ်ားစု အေရြးမ်ားသည့္ စကားလုံးမွာ ““သတိၱ””ဆိုတာပဲျဖစ္ပါသည္။ လက္ေမာင္းေပၚမွာ““သတိၱ””။ လက္ခုံေပၚမွာ သတၱိ။ လက္ဖ်ံေပၚမွာ သတၱိ။ ရင္ဘတ္ ေပၚမွာ သတၱိ။ ေသရာပါ သတၱိ ေတြကို ဘယ္လိုမွ ဖ်က္မရႏုိင္ပါ ေလေတာ့။ မည္သူ႔ကိုမဆို ရင္ဆုိင္မယ္ ထုိးႏွက္မယ္၊ တုိက္ခိုက္မယ္။

ေခ်မႈႈန္းမယ္ဆုိသည့္အနက္ အဓိပၸာယ္ဗ်ဴပၸတ္မ်ားျဖင့္ သတၱိကို နားလည္ခဲ့သည့္ အရြယ္မတုိင္မီ ေန႔ရက္မ်ား။
    ေနာက္ေတာ့ ဟိုနားစပ္စပ္ သည္နားစပ္စပ္ျဖင့္ စာအုပ္ေတြ  ဖတ္ျဖစ္လာေသာအခါ ျမန္မာ စကားလုံး သတၱိ ႏွင့္ ညီညြတ္ သည့္ ကားေရ႕ဂ်္( courage )ဟူ ေသာ စကားလုံးကို သြားေတြ႕ပါ သည္။ သူ႔တစ္လုံးတည္းေတာင္ မဟုတ္။  intellectual courage  တဲ့။ Moral courage  တဲ့။ ပထမ စကားလုံးကို ဉာဏသတၱိ၊ ဉာဏ္ သတၱိဟုပဲဆိုၾကပါစို႔။ ဒုတိယ စကားလုံးကိုလည္း ကိုယ္က်င့္ တရားသတၱိ၊ စာရိတၱသတၱိဟု ဆို ၾကပါစို႔။
    ထိုသတၱိ ႏွစ္မ်ဳိးအနက္ လူတစ္ေယာက္ကို သမုိင္းကအဆုံး အျဖတ္ေပးသြားသည္က  Moral Courage  ေခၚ ကိုယ္က်င့္တရား သတၱိ၊ စာရိတၱသတိၱ၊ စိတ္သတၱိဆုိ ပါလား။ ကိုယ့္ခႏၶာအေရျပားေပၚ မွာေရးထုိးထားမိတာေတြက ဘယ္လိုသတၱိအမ်ဳိးအစားမ်ားပါလိမ့္။





(ႏွစ္)
    ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအ ေၾကာင္းေတြကို အခုႏွစ္ေတြထဲ ပလူပ်ံေအာင္ဖတ္ရေတာ့ ေရႊဘို က အၿငိမ့္မင္းသမီး ညိဳညိဳစိန္ႏွင့္ ကိစၥကိုပါ သိခြင့္ရပါသည္။ ၁၉၄၇ ေရြးေကာက္ပဲြအႀကိဳကာလ ဖဆ ပလအဖဲြ႕ခ်ဳပ္ မဲဆြယ္ေရးအတြက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ေရႊဘိုၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ သြားစဥ္ ဦးစံထြား၏တုိက္၌ ေရႊ ဘိုညိဳညိဳစိန္အၿငိမ့္အဖဲြ႕ျဖင့္ ဧည့္ ခံခဲ့သည္ဟု ဆုိပါသည္။ ဤတြင္ အၿငိမ့္ပဲြစီစဥ္သူတို႔က အၿငိမ့္မင္း သမီးအား ခ်ဥ္းကပ္ကာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း၏ လက္ကိုရေအာင္ ဆဲြဖို႔ႏွင့္ ဆဲြႏုိင္လွ်င္ ဆုေငြ ၅၀ က်ပ္ခ်ီးျမႇင့္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ညႇိ ႏႈႈိင္းပါသည္။ မင္းသမီးကလည္း ဆဲြဖို႔ ႀကိဳးစားပါသည္။ ယင္းကို ရိပ္မိသြားသူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ...
    “မင္းသမီး က်ဳပ္ကိုဆဲြလား ရမ္းလားလုပ္ဖို႔ေတာ့ မႀကိဳးစားနဲ႔ က်ဳပ္မွာကာမပိုင္ရွိတယ္။ မခင္ၾကည္ၾကားရင္ စိတ္ဆုိးသြားလိမ့္ မယ္”စသည္ျဖင့္ ေျပာခဲ့ေၾကာင္း စာမ်က္ႏွာမ်ားေပၚ၌ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဖတ္႐ႈႈၾကရၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ သည္လို စိတ္သတၱိမ်ဳိးကိုပင္  Moral Courage  ဟုေခၚေနၾကျခင္းျဖစ္ပါသည္။
    အမ်ားသိၿပီးျဖစ္သည့္ သာ ဓကတစ္ခုကို ထပ္ဆင့္တင္ျပလို ပါေသးသည္။ ဆရာႀကီးသခင္ ကိုယ္ေတာ္မႈႈိင္း၏  Moral Courage ပင္ျဖစ္ပါ၏။ ၁၉၂၁ ခုႏွစ္၌ ၀တ္လုံေတာ္ရ ဦးေမေအာင္က ဆရာႀကီးထံသို႔ ခ်ဥ္းကပ္ကာဘုန္း ေတာ္ဘဲြ႕ရတုတစ္ပုဒ္ေရးဖဲြ႕ေပးဖို႔  ေမတၱာရပ္ခံပါသည္။ အဂၤလန္ ႏုိင္ငံရွိ ေဂ်ာ့ဘုရင္၏ သားႀကီး ေ၀လမင္းသားကို ခ်ီးက်ဴးဖဲြ႕ဆိုရ မည့္ ဘုန္းေတာ္ဘဲြ႕ရတု။ ဆုေငြ က အသျပာက်ပ္ ၁၀၀၀။ သုိ႔ ေသာ္ ဆရာႀကီးသခင္ကိုယ္ေတာ္ မႈႈိင္း “ဟင့္အင္း” လုပ္ခဲ့သည္ကို အား လုံးအသိပင္ျဖစ္ပါသည္။
    ၂၀ ရာစု၏ အထူးခၽြန္ဆုံး လူသား( Man of The Century ) အုိင္းစတုိင္း၊ ႐ူပေဗဒဆုိင္ရာႏုိ ဘယ္ဆုရွင္ အုိင္းစတုိင္း၊ ထို Albert Einstein ဟူသည္က ကမၻာသိ ျဖစ္ပါသည္။ အစၥေရး ႏုိင္ငံ တည္ေထာင္ခါစက ႏုိင္ငံ ေရးေခါင္းေဆာင္ ေဒးဗစ္ဘင္ဂူ ရီယန္( David Ben Gurian )က အစၥေရးသမၼတလုပ္ေပးဖို႔အတြက္ ဂ်ဴးလူမ်ဳိးျဖစ္ေသာ အုိင္းစတုိင္းကုိ ကမ္းလွမ္းပါသည္။ အုိင္းစတိုင္း ၏အေျဖက ““ဟင့္အင္း”” ဆုိသည္ သာ။ ဖိလစ္ပိုင္ႏုိင္ငံ၏ အမ်ဳိးသမီးသမၼတေဟာင္းကိုရာဇန္အကီြႏုိ ( Corazan Aquino )ဆိုလွ်င္လည္း
 ““ဟင့္အင္း”” ႏွင့္ နာမည္ႀကီးပါ သည္။ သူဖိလစ္ပိုင္သမၼတျဖစ္ေန စဥ္ ႏုိင္ငံေတာ္က မာစီဒီးကားေပး သည္။ အကြီႏုိက ““ဟင့္အင္း””။ သမၼတသက္တမ္းေျခာက္ႏွစ္ျပည့္ စဥ္ သမၼတသက္တမ္းတစ္ႀကိမ္ သာဟု ရွိထားသည့္ ဥပေဒကို ျပင္ ဆင္ကာ ေနာက္ထပ္သက္တမ္း တစ္ႀကိမ္ဆက္လက္အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႔ ၀ိုင္း၀န္းအႀကံေပးၾကေတာ့လည္း ““ဟင့္အင္း””။
    ဟိႏၵဴႀကီးစိုးသည့္ အိႏိၵယ ႏုိင္ငံ၌ ရွားရွားပါးပါး အစၥလာမ္သမၼတအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္း ေဆာင္ခဲ့သူ အဗဒူကလမ္( Abdul Kalam ) ဆိုလွ်င္လည္း ဒုံးပ်ံအင္ဂ်င္
နီယာ၊ ဒုံးပ်ံလက္နက္ စီမံကိန္း ဦးေဆာင္သူ၊ သုေတသနဌာန အ ႀကီးအမွဴး၊  Ph.D  သင္တန္းဆရာ စသည္ စသည္။ ငယ္ငယ္ကေလး တည္းကသူ၏ ဖခင္ကုတို႔မွဴးႀကီး က ဘာလက္ေဆာင္မွ လက္မခံ နဲ႔ဟု ဆုံးမခဲ့သည့္အတြက္ မည္ သည့္လက္ေဆာင္ကိုမွ လက္မခံ ခဲ့သူ။ သူ႔သမၼတသက္တမ္းက ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္ ၂၄ မွ စတင္ ရာ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္ ၂၄ ၌ ငါးႏွစ္သက္တမ္းကုန္ဆုံးပါသည္။ သို႔ျဖစ္ရာ အိႏိၵယသမၼတ အဗဒူ ကလမ္ သမၼတနန္းေတာ္ေပၚက ဆင္းသည့္ေန႔က ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္ ၂၅။ တစ္ရက္ကေလးမွ ပို မေန။ ဟင့္အင္း။

(သုံး)
    တကယ္ေတာ့ အမ်ဳိးမ်ဳိး ေသာ ျဖားေယာင္းေသြးေဆာင္မႈႈ  တို႔ကို ““ဟင့္အင္း””လုပ္ရသည္က ေတာ္႐ုံတန္႐ုံ စိတ္သတၱိ၊ ကိုယ္ က်င့္တရားသတၱိတို႔ႏွင့္ မလြယ္ကူ လွပါ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက သူ႔ကာမပိုင္မဟုတ္သည္ကို “ဟင့္ အင္း” ၊ ဆရာႀကီး သခင္ကိုယ္ ေတာ္မႈႈိင္းက သူမယုံၾကည္ရာကို ကဗ်ာဖဲြ႕ဆိုေပးဖို႔ “ဟင့္အင္း”၊ အုိင္း စတုိင္းက သူ႔အလုပ္မဟုတ္သည့္ သမၼတရာထူးကို “ဟင့္အင္း”၊ ဖိလစ္ပိုင္သမၼတကိုရာဇန္အကီြႏို က အေဆာင္အေယာင္အခမ္းအ နား မာစီဒီးကားကို “ဟင့္အင္း” ၊ အိႏိယသမၼတ အဗဒူကလမ္က လက္ေဆာင္ပစၥည္းကို “ဟင့္အင္း”၊ သမၼတအိမ္မွာ ေနာက္တစ္ရက္ ထပ္ေနဖို႔ “ဟင့္အင္း” ။
    ထိုသုိ႔ ဟင့္အင္းလုပ္ရဲသည့္ စိတ္သတၱိကိုပင္  Moral Courage  ဟု အမည္ေပးခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္ ပါသည္။ ကမၻာကလည္းသည္လို ဟင့္အင္း လုပ္ရဲသူေတြကိုသာ ေခတ္အဆက္ဆက္ သတိတရ လြမ္းဆြတ္ေနခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္ပါ သည္။ အေရျပားေပၚမွာသာ““သတၱိ””လို႔ ေဆးမင္ေၾကာင္ထိုး ထားတာမ်ဳိး မဟုတ္ဘဲ စိတ္၀ိညာဥ္ လိပ္ျပာေပၚမွာပါ အဲသည့္သတၱိ ကို ေဆးမင္ေၾကာင္ထုိးထားလုိက္ ခ်င္စမ္းပါဘိ။                     ။



ေမာင္သာခ်ိဳ