ေထြးညိဳက ေသဒဏ္ကိုသိန္းတန္က တစ္သက္တစ္ကၽြန္း

(တစ္)
လူေတြဇရာေထာင္းလာေတာ့ ဟို ေဆးခန္းျပ သည္ေဆးခန္းျပ ဟို ဆရာ၀န္ဆီေဆးစစ္ သည္ဆရာ ၀န္ဆီေဆးစစ္ လုပ္လာၾကသလုိ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မွီတင္းေနထိုင္ၾက ရာကမၻာေျမႀကီး အိုမင္းယိုယြင္းလာၿပီဆိုသည့္အေၾကာင္း ခပ္ေရးေရး သေဘာေပါက္လာၾကေသာအခါ ဘာ့ေၾကာင့္ သည္လုိျဖစ္ရတယ္ဆိုေသာ ေရာဂါ၏ အရင္းခံအေၾကာင္းတရားကို ရွာေဖြလာၾကသည္ႏွင့္အမွ် ဘယ္လုိ ကုသၾကရင္ေကာင္းမလဲဆိုသည့္ ကုထံုးကိုပါ စဥ္းစား၍ လာၾကပါသည္။
    မုန္တုိင္းေတြ မၾကာခဏ တိုက္ေသာ ကမၻာ၊ ငလ်င္ေတြ မၾကာခဏ လႈႈပ္ေသာ ကမၻာ၊ ေနရာအႏွံ႔ ေရႀကီး၍ ေရလွ်ံ ေသာကမၻာ၊ သီးႏွံအထြက္ႏႈႈန္း ဆံြ႕အေသာ ကမၻာ၊ အပူရွိန္ တေငြ႕ေငြ႕ တက္ေနေသာ ကမၻာ၊ ေသာက္ သံုးေရခန္းေျခာက္ေသာ ကမၻာ၊ သဘာ၀သယံဇာတ ၿမံဳ၍သြား ေသာကမၻာ စသည္စသည္ျဖင့္ ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္ေတြက ဗရပြ။
    သည္မွာ အဓိက လက္သည္ တရားခံအျဖစ္ ကာဗြန္ကို သြား ေတြ႕ပါသည္။ ေရခဲေသတၱာေတြ က၊ ေလေအးေပးစက္ေတြက၊ စက္႐ုံအလုပ္႐ုံေတြက၊ ေမာ္ေတာ္ ကား ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္က၊ ေလယာဥ္ေတြက၊ သစ္ပင္သစ္ေတာ ျပဳန္းတီးမႈႈေတြက ထုတ္လႊတ္ထြက္ရွိလာေသာ ကာဗြန္ဟု အေျဖထုတ္ပါသည္။



    ပရင္စတန္ တကၠသိုလ္က   "Princeton University Carbon mitigation initiative"   ဟု အစီအစဥ္တစ္ခု ဆဲြပါသည္။ ကာ ဗြန္သက္သာေရး ေဆာင္ရြက္ခ်က္ တဲ့။ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးပညာရွင္တို႔ကမူ   Carbon Foot Prints   ေခၚကာဗြန္ ေျခရာတိုင္းျခင္းျဖင့္ မည္သည့္ ႏိုင္ငံက ကာဗြန္အမ်ားဆံုး ထုတ္ လႊတ္သလဲဟုဆိုကာ အေျဖရွာ ၾကပါသည္။ ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံ ဆစ္ဒနီၿမိဳ႕က လူ ၂ ဒသမ ၂ သန္းကမူ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္က   Earth hour   ဟုလႈႈံ႔ေဆာ္ကာ တစ္နာရီတိတိ လွ်ပ္စစ္မီးမ်ားကို ပိတ္ထားခဲ့ဖူးပါသည္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွာမူ ႏုိင္ငံေပါင္း ၃၅ ႏုိင္ငံက လူေပါင္း သန္း ၅၀ က   Earth Hour   အျဖစ္ လႈႈံ႔ေဆာ္ကာ လွ်ပ္စစ္မီးမ်ားကို တစ္နာရီတိတိ ပိတ္ထားခဲ့ျပန္ပါ သည္။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္အတြင္းတြင္ မူ စင္ကာပူႏုိင္ငံက   First ever Earth hour night work   ဟုဆို ကာလူတစ္ေယာက္လွ်င္ ၁၅ ေဒၚ လာစီထည့္ၿပီး ၃၅ ကီလုိမီတာ ရွည္ေသာ ခရီးကို အေမွာင္ထဲ၌ တစ္နာရီတိတိ လမ္းေလွ်ာက္ခဲ့ ၾကပါသည္။
    ဒါေတြ အားလံုးကို ျပန္ၿပီး အႏွစ္ခ်ဳပ္လုိက္ေတာ့ ပ်က္ယြင္းစ ျပဳလာေသာ ကမၻာေျမကို အတတ္ ႏုိင္ဆံုး ျပန္ၿပီး ကုသဖို႔ဟု အေျဖ ထြက္ပါသည္။

(ႏွစ္)
    ယခုအခါ သဘာ၀ပတ္၀န္း က်င္ထိန္းသိမ္းမႈႈဆိုင္ရာ တက္ႂကြလႈႈပ္ရွားသူတို႔က ေဟာေျပာပဲြမ်ား က်င္းပျခင္း၊ စာတမ္းဖတ္ျခင္း၊ စာ ေရးျခင္း၊ ပန္းခ်ီဓာတ္ပံုျပပဲြမ်ား က်င္းပျခင္း၊ မွတ္တမ္း႐ုပ္ရွင္႐ိုက္ ကူးတင္ျပျခင္း စသည္စသည္ျဖင့္  ကမၻာေျမကို ေစာင့္ေရွာက္ဖုိ႔ နည္း လမ္းေပါင္းစံုျဖင့္ ႀကိဳးပမ္းလာၾက ပါတယ္။ စက္႐ုံအလုပ္႐ုံေတြ ေလွ်ာ့ခ်ဖုိ႔၊ ကားသံုးစဲြတာ ၿခိဳးၿခံ ေခၽြတာဖုိ႔၊ ေရခဲေသတၱာမသံုးဖုိ႔၊ ေလေအးေပးစက္ မသံုးဖုိ႔၊ သစ္ ေတာေတြ မခုတ္ဖုိ႔ စသည္စသည္ ျဖင့္။ တကယ္ေတာ့ ဒါေတြကို က်ဴးလြန္တာက ေငြရွင္ေၾကးရွင္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားကသာ ျဖစ္ပါ သည္။
    ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံက ပတ္ ၀န္းက်င္ႏွင့္ သဘာ၀သစ္ေတာ ေရးရာ၀န္ႀကီး မစၥတာရာမန္ခန္း ေျပာသလို လူသန္း ၁၅၀ ရွိေသာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၌ သန္း ၃၀ တို႔ သ ဘာ၀ေဘးဒုကၡသင့္ေနၾကရျခင္း မွာဖံြ႕ၿဖိဳးၿပီး ႏုိင္ငံမ်ားေၾကာင့္ဟု စြပ္စဲြၿပီး ေလ်ာ္ေၾကးေပးဖုိ႔ ေလသံ ပစ္လာခဲ့သည့္မွာ ေလ်ာ္ကန္ ေသာေတာင္းဆိုမႈႈဟု ယူဆမိပါ သည္။
    ၂၀၁၁ ခုႏွစ္၏   CNN Weather News Report   ကို ၾကည့္။   carbon foot print   ေခၚ ကာဗြန္ေျခရာအထူထပ္ဆံုး ႏုိင္ငံေတြက အေမရိကန္က တစ္
တဲ့။ ၿဗိတိန္က ႏွစ္၊ ဂ်ာမနီက သံုး၊ ႐ုရွားကေလး၊ ျပင္သစ္က ငါး၊ တ႐ုတ္က ေျခာက္။ ဒါဆိုကာဗြန္ လိႈႈင္လိႈႈင္ ထုတ္ေနတာ ကမၻာကို ပူေအာင္လုပ္ေနတာမွာ ဆင္းရဲ ေသာဖံြ႕ၿဖိဳးဆဲျဖစ္ေသာ ႏိုင္ငံတို႔ မပါ၀င္တာေသခ်ာပါၿပီ။
    လူတစ္ဦးခ်င္း တစ္ေယာက္ ခ်င္းမွာလည္း ဆင္းရဲသူ၊ ၀င္ေငြ နိမ့္က်သူ၊ ေက်းေတာေနသူတို႔ ေၾကာင့္ေတာ့ျဖင့္ ကာဗြန္မထူထပ္ ႏိုင္ပါ။ သူတို႔ေတြ ေရခဲေသတၱာ မသံုး။ သူတို႔ဆီမွာ ေလေအးေပး  စက္မရွိ။ မိသားစု၀င္တို႔ ကားတစ္ ေယာက္တစ္စီး မသံုးဘဲ တစ္စီး တည္းကိုသာ မွ်သံုးဖို႔ နားခ်စရာ အေၾကာင္းမရွိ။ နဂိုမူလကိုက သူ တို႔က ကားမရွိသူေတြ။ ေန႔စဥ္ ဘ၀အသက္ရွင္သန္ဖုိ႔အတြက္ ဟို ေတာစပ္ထင္း၀င္ခုတ္၊ သည္ေတာ စပ္မီးေသြး၀င္ဖုတ္တာမ်ဳိးေတြ႕ရွိ ႏုိင္ပါ၏။ သို႔ေသာ္ တစ္ေတာလံုး ေျပာင္၍ တစ္ေတာင္လံုးရွင္း ေအာင္လုပ္ကာ သန္းႂကယ္သူေ႒း ျဖစ္ႀကံသူေတြထဲ၌ ထုိသူတို႔မပါ။
    ခက္ေနသည္က အိမ္တြင္ လူငါးေယာက္ ကားငါးစီးရွိသူ၊ အ ခန္း ၁၀ ခန္းတြင္ ေလေအးေပး စက္ ၁၀ လုံးတပ္ဆင္ထားသူ၊ သာ မန္အိမ္ခန္းတစ္ခန္းစာေလာက္ နီးနီး ေရခဲေသတၱာႀကီးထဲ၌ သစ္သီး၀လံေပါင္းစံုကိုထည့္ကာ ၿမံဳ႕၍ေနသူ၊ မီးခိုးတလူလူ ထြက္ေန သည့္ စက္႐ုံအလုပ္႐ုံတို႔ကို ပိုင္ ဆိုင္ထားသူ၊ သစ္ပံုေပၚတက္ထိုင္ ကာ ႏိုင္ငံျခားေငြ အထပ္လုိက္ ကိုင္ထားသူေတြက ကမၻာေျမကို ေစာင့္ေရွာက္ထိန္းသိမ္းၾကဖို႔ စ ကားမ်ားေျပာၾက စာမ်ားေရးၾက လုပ္ေနသည္ကို ဘာတစ္ခုမွ မ က်ဴးလြန္သူ သာမန္လူထုက ပါး စပ္အေဟာင္းသားျဖင့္ စာတတ္ ေပတတ္ႀကီးေတြပါလားဟု ဆို ကာေငးၾကည့္ေနၾကရျခင္း ျဖစ္ ပါသည္။

(သံုး)
    ၿမိဳ႕ေနေအာက္ေျခလူတန္း စားမ်ားႏွင့္အတူ ရြာတိုင္းရြာတိုင္း လုိလုိ၌ ကားမရွိပါ။ ေရခဲေသတၱာ မရွိပါ။ ေလေအးေပးစက္မရွိပါ။ စက္႐ုံအလုပ္႐ုံ မရွိပါ။ သစ္လုပ္ ကြက္ေက်ာက္လုပ္ကြက္ ေရႊလုပ္ ကြက္မရွိပါ။
    သို႔ေသာ္ သဘာ၀ပတ္၀န္း က်င္ပ်က္စီး၍ ေရႀကီးေရလွ်ံ၊ သီးႏွံ႔ဆြံ႕အ၊ မုန္တုိင္းတိုက္၊ ငလ်င္ လႈႈပ္၊ ေျမကမၻာပူေႏြးေသာ ဒဏ္ ကိုအမ်ားဆံုးခံရတာကေတာ့ ေအာက္ေျခ လူတန္းစားမ်ားႏွင့္ ေတာသူေတာင္သားတို႔ပဲ ျဖစ္ပါ သည္။
    သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္း သိမ္းမႈႈ၌ အသိပညာႏံုခ်ာ ခ်ဳိ႕တဲ့ ေလျခင္းဟုဆိုကာ ေထြးညိဳကို အ ျပစ္တင္ ကိုသိန္းတန္ကို ႐ႈႈတ္ခ်၍ မရႏုိင္ပါ။ ေထြးညိဳ ဟိုအပင္ခ်ဳိး သည္အပင္ခ်ဳိး လုပ္မိတာက ထ မင္းအိုးဟင္းအိုးကေလး ခ်က္ ေလာက္႐ုံမွ်သာ။ ကိုသိန္းတန္ မီး ေသြးကေလးခုိးဖုတ္မိတာက ထ မင္းတစ္လုတ္ စားႏုိင္႐ုံမွ်သာ။  တကယ္အျပစ္ႀကီးသူေတြက ၀ိသ မေလာဘနဲ႔ ေဇာတိက နံပါတ္၀မ္း ျဖစ္ခ်င္သူေတြ၊ စိန္တစ္ရစ္ ျမတစ္ ရစ္နဲ႔ အဆီယစ္ေနသူေတြ။ အခု ေတာ့ထိုသူေတြကပဲ ေရးသားကာ  ေဟာေျပာႁမြက္ဟျပန္လုိ႔။ ေထြး ညိဳတို႔ ကိုသိန္းတန္တို႔ကပဲ အသိဉာဏ္ဆင္းရဲလုိ႔ အျပစ္ရွိသေယာင္ေယာင္။ ေအာ္  ..ဟူ၍သာ။          ။



ေမာင္သာခ်ိဳ